Meer dan de helft van de aanwezigen op het dertigjarig jubileum van Extra-Muros kwam uit andere afdelingen: Keulen, Luxemburg, Parijs, Brussel-Zavel, Heerlen, Oostende, Prinsbisdom, Utrecht, Twente-Achterhoek en Waals-Brabant. Extra-Muros-lid Jef Suykens uit Portugal maakte de meeste kilometers om naar Antwerpen te komen. Op het programma: Unesco Werelderfgoed museum Plantin-Moretus, een stadswandeling, een terugblik op de geschiedenis van de afdeling en heel veel amicitia.

 

Onder een grijze hemel spraken eind april 36 Princevrienden en partners uit elf afdelingen en zes landen af in het ViaVia Reiscafé voor de lustrumbijeenkomst, die in het teken van de amicitia stond. Het werd een hartelijk weerzien en in groep wandelden de deelnemers naar de Vrijdagmarkt. Om in hartje Antwerpen niet te verdwalen waren de rode Londense Gewestdag-regenschermen met Princelogo een uitkomst, behalve in de nauwe straat langszij de kathedraal waar een heftige wind ze ons dreigde af te pakken.

 

 

Plantin-Moretus

 

Op de Vrijdagmarkt staat het Museum Plantin-Moretus. We beleefden de opkomst en de glorie van deze drukkerij tussen de zestiende en de negentiende eeuw en ontmoetten beroemde schrijvers, kaartenmakers (Mercator) en bijbelkenners. We bewonderden ook het oude ambacht van de drukker, en het zakentalent van de familie. We verbaasden ons ervoor dat Plantin toen al naar de Frankfurtse boekenbeurs ging.

 

Reislust

 

De feestelijke vergadering werd, met het voorlezen van De Keure en een toast, geopend door voorzitter Ward Coppens. Hij prees de aanwezigen voor hun reislust (en loodste ondertussen via z’n mobieltje een verdwaalde gast binnen). “Voor onze nieuwe vlag met de nieuwe Princekleuren heet ik jullie van harte welkom op onze lustrumbijeenkomst in de Universiteitsclub, in het historische Hof van Liere: vandaag viert Extra-Muros immers zijn dertigste verjaardag.“ Felicitaties werden ontvangen van President Godelieve Laureys, van oud-voorzitter Daniël De Vleeschhouwer (vandaag 65 jaar getrouwd), Guido Scharpé, Jos Baerten, Alex en Monique Isebaert, Martine Meckle (Tunesië), Peter Thijs en Jan Steuns. Om gezondheidsredenen konden niet aanwezig zijn: Willy Malfeyt, Hortense Mollin en Bob Pauwels, Jacques Serlet en de oud-bestuursleden Willy Verstraeten en Rik Windels.

 

Terugblik

 

Voorzitter Ward vervolgde. "Bij een verjaardag past een terugblik en daarvoor wil ik putten uit een officiële bron 'Vlaanderen ontmoet Nederland. Geschiedenis van de Orde van den Prince' vanKristin Van der Wee en Edward De Maesschalk uit 2005. Ik citeer: Sinds 1988 heeft het gewest Buitenland ook zijn buitenbeentje, de afdeling Extra-Muros. Het initiatief ging uit van Edward Symoens, ex-lid van de afdeling Kinshasa. Hij had immers ondervonden dat het verloop in de Afrikaanse afdelingen bijzonder groot was en veel leden bij hun terugkeer of bij overplaatsing zeer tot hun spijt het contact met de Orde dreigden te verliezen. (...) Hij lanceerde in 1983 het idee om voor deze 'zwervende' leden een eigen statuut in het leven te roepen. Samen met onder andere Bert Bussers werkte hij een voorstel uit dat pas in 1988 de goedkeuring van het Presidium kreeg. Edward Symoens werd de eerste voorzitter van de 'in vele opzichten bijzondere' afdeling Extra-Muros."

 

Reglement

 

In het reglement kwam, aldus het boek over de geschiedenis van de Orde, over de afdeling Extra-Muros te staan: "Zij is bedoeld om tijdelijk leden op te vangen die uit het buitenland terugkeren, in afwachting van hun aansluiting bij een bestaande afdeling. Extra-Muros is er ook voor hen die overgeplaatst worden naar gebieden waar geen afdeling van de Orde bestaat. Daarnaast kunnen Nederlanders en Vlamingen die hun afdeling definitief of voor langere tijd moeten verlaten en nog niet kunnen aansluiten bij een andere afdeling terecht bij Extra-Muros. De afdeling hield aanvankelijk geen maandelijkse, zelfs geen jaarlijkse vergaderingen. Dat zij beantwoordde aan een werkelijke behoefte mag blijken uit het snel toenemend aantal leden: tussen 1992 en 1997 ongeveer 34, in 1998 reeds 44, vooral te verklaren door de massale terugkeer vanuit de Centraal-Afrikaanse afdelingen."

 

Papieren aanhangsel

 

In 1992 volgde Wim Bossaerts (gewestpresident Buitenland 1990-1995) Edward Symoens op als voorzitter. "Hij slaagde erin dit ’papieren aanhangsel van de Orde’ op korte tijd op te waarderen, benoemde een volledige bestuursploeg en startte met het organiseren van enkele vergaderingen per jaar. Velen, vooral ex-kolonialen, voelden zich goed thuis in het wat eigenzinnige Extra-Muros en bleven er hangen. Dit was niet naar de zin van president Willem van der Wardt, die hiermee de oorspronkelijk functie van de afdeling, namelijk 'een tijdelijk onderdak, een doorgangssluis' verloren zag gaan. Hoezeer Wim Bossaerts het behoud van een vaste kern van vier vijf leden bepleitte om de continuïteit van deze goed functionerende afdeling te garanderen, toch besliste het presidium in februari 1999 dat 'de situatie van Extra-Muros in overeenstemming moet worden gebracht met wat dienaangaande in de statuten en het huishoudelijk reglement is vastgelegd (...) en dat het woord 'tijdelijk' geïnterpreteerd moet worden als een periode van maximaal twee jaar.” Einde citaat uit het boek.

 

Spijtige beslissing

 

Dit was een spijtige beslissing, stelde voorzitter Ward Coppens, die de normale werking van het goed werkende Extra-Muros in de loop van de voorbije decennia fel bemoeilijkte. "Pas in 2018 heeft het Presidium Extra-Muros erkend als normale afdeling die zelf mag rekruteren en waarvan het lidmaatschap permanent is. Ere wie ere toekomt: dit is de grote verdienste van de Presidente en van allen die gedurende al die jaren mee aan de kar geduwd hebben. Het is dan ook van cruciaal belang voor onze afdeling dat wij nieuwe leden rekruteren."

 

Ere-voorzitterschap

 

De voorzitter onderstreepte dat, na de oprichting in november 1988 door Ward Symoens, Wim Bossaerts degene was die de afdeling leven inblies door regelmatig bijeenkomsten te organiseren vanaf 1996. Wim was toen al actief gewestpresident Buitenland geweest, en hij zou later het gewest Maas-Samber-Schelde met vier afdelingen stichten. Voor zijn inspanningen voor Extra-Muros ontving Wim Bossaerts uit handen van de voorzitter een oorkonde en het 'Ere-voorzitterschap voor het leven'.

 

 

Presentatie werking Extra-Muros

 

Voor zowel de nieuwkomers als voor de trouwe bezoekers werd door Rutger Hornikx (gewestpresident Buitenland) in een presentatie getoond hoe bijzonder Extra-Muros is. Niet alleen komen de leden van over de hele wereld, maar ook vrienden uit de - meestal - buitenlandse afdelingen komen regelmatig naar onze bijeenkomsten. Omdat (organiserende) leden zo verspreid wonen, zijn de samenkomsten overal in heel Vlaanderen en Zuid-Nederland, met vaak een uitstap daarbuiten: van Arras en Rijsel tot Hamburg en Dresden. De amicitia viert hoogmis, mooi gekleurd door de gedeelde ervaringen van het leven in het buitenland.

 

 

Felicitatie

 

De vicepresident van de Orde van de Prince Jan Weierink feliciteerde Extra-Muros met haar dertigjarig bestaan. Hij hield vervolgens een pleidooi voor krachtige vernieuwing van ieders inspanningen om ons doel in de huidige tijd na te streven. Een citaat: “Een aantal doelstellingen staat  bij het bestuur voorop: een pro-actief beleid inzake de werving van nieuwe leden met oog voor verjonging en vervrouwelijking én verkleuring, het stimuleren en aanwakkeren van de betrokkenheid van de leden, het verdiepen van de inhoudelijke werking, het verhogen van de zichtbaarheid van ons genootschap en het aanscherpen van het maatschappelijke engagement.  “

 

Curaçao

 

John Madder gaf een indrukwekkende presentatie over de problemen en initiatieven op het eiland. Zowel het kleurrijk opknappen van de verwaarloosde buurt Fleur de Marie, als het door de afdeling Curaçao geproduceerde en uitgegeven tweetalige kinderboek 'Juny en Gerald op vakantie' (twee delen, in het Papiaments en in het Nederlands) was heel boeiend. Hiermee leveren zij een unieke bijdrage aan de lees- en taalontwikkeling op Curaçao. De voorzitter meldde ook nog even dat namens Extra-Muros - als NT&C project - weer een zending schoolboeken werd verstuurd naar de bibliotheek van de Vlaamse school van Kinshasa. De waarde ervan bedroeg € 326,39. Tussen de bedrijven door genoten de aanwezigen van de fijne keuken van de Universiteitsclub.

 

     

 

Gedicht

 

Naar goede gewoonte sloot voorzitter Ward Coppens de lustrumbijeenkomst af met een gedicht, deze keer van de Antwerpse stadsdichter Bernard Dewulf, gepubliceerd in 'Muurgedichten', Noord & Zuid, Tijdschrift van de Orde, nummer 2 (maart 2019). Het gedicht 'Rubenianum' siert de achterzijde van het Rubenshuis, Kolveniersstraat 20, en is geschreven voor de vijftigste verjaardag van het Rubenianum, onderzoeksinstituut voor Vlaamse kunst van de zestiende en zeventiende eeuw.

 

Rubenianum

 

Hier worden de jaren bewaard.

Droog en waterpas staan ze te wachten

op een hand, een passant, een oog.

 

Sla ze open en in de stad lopen

weer de eeuwen, krijgt Venus het koud,

worden schilders oud met jicht

 

in de handen, spreekt de verleden tijd

een heerlijck Nederlands, dragen

de vrouwen zichtbaar hun onderrokken,

 

en hoe prachtig zou het niet zijn:

het licht van al die eeuwen

dat helder door onze kleine ramen schijnt.

 

Bernard Dewulf

 

 

Verslag: Rutger Hornikx