'Blijgezinde' gewestdag West-Vlaanderen: kunstenaars, doventalen en taal bij jongeren

De West-Vlaamse gewestdag 2022 in Torhout was er eentje om in te lijsten. Niet alleen werden alle pessimistische voorspellingen qua aanwezigheden de kop ingedrukt, het aangeboden programma was hoogstaand, de sfeer was warm en Princelijk gezellig. Dit was de gewestdag van de heropstanding na de coronacrisis en de moeilijke periode waar de organiserende afdeling Houtland is doorgesparteld. Er was vooral veel blijheid en opluchting.

 

 

In de namiddag was er op de gewestdag keuze te over: er kon een bezoek gebracht worden aan de kunstateliers van beeldend kunstenaar Irenée Duriez of die van de ondertussen internationaal gewaardeerde Nick Ervinck. Deze laatste vertelde met enorme gedrevenheid hoe zijn kinderspel met legoblokken hem naar de architectuur en later naar de kunst dreef. Nu verovert Nick de wereld: een tentoonstelling van hem in Finland trok 85.000 toeschouwers en de ontwijde kerk van Sint-Pieterskapelle is nu K.E.R.K.: Kunsthalle ERvincK.

Virtuele handboog

Wie met een virtuele handboog wilde experimenteren, kon naar het kasteel Ravenhof, waar de geschiedenis nog uit elke porie ademt. Wie een middeleeuws mottekasteel wilde ontdekken, kon naar 'De Hogen Andjoen' in de historische dorpskern van Werken. En alsof dat al niet voldoende was, had de organiserende afdeling Houtland ook nog gezorgd voor een poëzie- en kunstwandeling in het Torhoutse stadscentrum en een bezoek aan de koffiebranderij Torenhof, waar de kunstvol beschilderde vroegere bierkelders exclusief voor de Orde werden opengesteld. Het was moeilijk kiezen! Kortom, toen de verschillende groepen het Stadskantoor van Torhout terug binnen sijpelden, zagen we alleen maar tevreden gezichten.

 

 

Academische zitting

De academische zitting werd op gang getrokken door voorzitter Herwig Reynaert van de afdeling Houtland. Hij verwees naar corona en naar de oorlog in Oekraïne en waarschuwde ons dat extreme standpunten nooit tot oplossingen leiden. UGent-vicerector Mieke Van Herreweghe, tevens professor taalkunde, sprak over de Vlaamse gebarentaal. We leerden uit haar erg gesmaakte rede dat er niet één maar talrijke gebarentalen bestaan. Sommige gebaren, bijvoorbeeld voor eten, drinken en slapen, zijn internationaal gelijkend, maar van dan af zijn er evenveel gebarentalen als er gesproken talen zijn. Het was Charles-Michel de L’Epée, een priester, die in 1760 twee dove meisjes zag communiceren en hun gebaren kopieerde. Hij begon daarop een dovenschool, uiteraard opdat ook dove kinderen het woord van God zouden kunnen 'horen'. Gebarentaal is een visuele taal en, in tegenstelling tot de gesproken taal, niet sequentieel, wel simultaan. Dat dit allesbehalve gemakkelijk was, konden we zélf ervaren: zelfs kleine eenvoudige zinnetjes waren voor ons, leken, moeilijk uit te beelden. Het deed onze bewondering voor de doventolken alleen maar groeien. Op 26 april 2006 werd de Vlaamse gebarentaal officieel erkend door het Vlaams parlement, en sedertdien is die datum heel belangrijk voor alle doven en slechthorenden. In Vlaanderen zijn er vijf 'dialecten' te onderscheiden, overeenkomstig de vijf tolkenscholen die Vlaanderen rijk is.

 

 

Belang van taal

Na deze fijne uiteenzetting nam Vlaams minister Hilde Crevits het woord. Als dochter van twee onderwijzers had ze van jongs af het belang van taal bij de algemene ontwikkeling meegekregen. Ze citeerde de filosoof Wittgenstein: "De grenzen van mijn taal zijn de grenzen van mijn wereld." Ze betreurde het dat de taalvaardigheid bij jongeren achteruit gaat en pleitte voor het lezen van boeken: "Boeken lezen vraagt traagheid in deze hectische tijd." De zitting werd op een mooie en fel gesmaakte manier muzikaal opgeluisterd door Karin Tanghe, die de verwoede TV-kijkers kennen van de programma's 'FC de Kampoenen' en 'Kulderzipken'. Hier bracht zij schitterende Vlaamse kleinkunst, dat ons zelfs nu en dan tot meezingen kon bekoren.

Slotwoord

"We staan er weer!", begon onze President Godelieve Laureys haar slotwoord. "Corona was een ramp, want wij konden mekaar niet ontmoeten en eigenlijk is dat onze bestaansreden. Maar we toonden veerkracht en flexibiliteit. We hebben geschakeld, en probeerden met digitale vergaderingen, buitenreünies, wandeltochten, … de sfeer erin te houden. Ondertussen werd de Prince-Academie opgericht." Ze toonde zich trots en gelukkig over de gewestdagen: niet alleen was de opkomst erg goed, ze waren ook 'blijgezind'.

Dit was inderdaad een blijgezinde, en terzelfdertijd hoogstaande gewestdag en degenen die er niet waren, hebben veel gemist. Het was een tevreden gewestpresident die op het afsluitend avondmaal de dag liefdevol en met humor kon afsluiten: "De pessimisten, die 'voorspelden' dat we niet zouden slagen of dat communie- of lentefeesten stokken in de wielen zouden steken, hebben ongelijk gekregen." Hij dankte en loofde de organiserende afdeling Houtland, die na een moeilijke periode nu springlevend is opgestaan. Ze heeft geschiedenis gemaakt.

Jan Breyne
Gewestpresident West-Vlaanderen

 

Foto boven het artikel: Kunstenaar Nick Ervinck in zijn atelier.