Gaston Durnezviering

1.Installatie van de 2 kandidaat-leden.

Na het voorlezen van de keure stellen de peters, Josse en Bart, de kandidaat-leden even voor.

Frans Daems beantwoordt misschien niet aan het gezochte profiel voor nieuwe leden in de OvdP, maar taal en cultuur beheersen al zijn hele leven, tolerantie werd en wordt beoefend. Hij had dus gewoon al veel eerder een Prince-lid moeten zijn.

Annuska Hendrix, jong en vrouw, beantwoordt helemaal aan de politiek die de Orde wil voeren: ze heeft haar verdienste in de boekenwereld ( Passa Porta, lezen… ) en heeft een hart voor cultuur.

Beide leggen ze de belofte af.

Voor de gewestpresident Frank Judo is het een mooie avond als hij 2 nieuwe leden kan installeren. Hij vraagt zich alleen af waarom ze niet eerder lid werden maar is desalniettemin gelukkig met hun ontdekking. Hij moedigt ze vriendelijk maar kordaat aan om nog beter hun best te doen voor taal en cultuur.

De nieuwe leden bedankten voor de aanvaarding. De vergaderingen die ze reeds een tijdje  bijwonen beleefden ze als aangenaam.

2. Introductie van Joris Tulkens als schrijver, overwegend van historische romans, gesitueerd in de interessante periode van de 16^de E. Hij buigt zich over de vraag wat een historische roman is. Hij is tevens Prince-lid bij de afdeling Diest.

De Schotse Sir Walter Scott wordt opgevoerd als vader van de historische roman – een fictief verhaal in een historische correct decor - met zijn boek Ivanhoe(1819). Hij beïnvloedde veel schrijvers zowel in ons eigen taalgebied ( H. Concience…. ) als internationaal ( V.Hugo, ….. ), zowel in de 19^de als in de 20^ste E.

Er zijn tal van historische romans verschenen in alle mogelijke soorten en stijlen. Sommige zijn meer gebaseerd op historisch onderzoek dan andere die meer gebaseerd zijn op de fantasie van de auteur. Het genre bestrijkt het hele gamma zowel op het punt van het vertelperspectief, als op inhoudelijk vlak. Het genre afbakenen is moeilijk.

Hoe komen de boeken van Joris Tulkens tot stand? 

De eerste vraag daarbij is: wat wil ik bereiken met het schrijven van een boek?

-       Historische feiten weer tot leven brengen en een realistisch beeld van de werkelijkheid scheppen.

-       Doordringen tot in het persoonlijk leven van de historische protagonisten dat ook een belangrijke invloed kan hebben. 

-       Enige actuele betekenis hebben. Daarom concentreert hij zich graag op figuren in de 16^de E.  Denk maar aan de parallel tussen de uitvinding van de boekdrukkunst en de opkomst van het internet.

De tweede vraag is: hoe zit het met de ‘ romantisering ‘ in historische romans? In zijn boeken is de wetenschappelijke controle van de feiten nooit ver weg. Tachtig procent van wat er aan essentieels gebeurt, is historisch correct. Hij veroorlooft zich enige vrijheid op drie vlakken.

-       De selectie van de feiten. Het ziften is een moeilijke oefening.

-       De gesprekken en dialogen worden gereconstrueerd, weliswaar zo dat ze relevant zijn voor de tijdsgeest en het thema.

-       De witte vlakken in de geschiedenis. Die worden voorzichtig ingekleurd.

Kortom: De historicus in hem schrijft het boek. De romanschrijver duikt op om het leesbaar te maken.

Joris Tulkens vertelt zelden zelf. De meeste van zijn romans zijn geschreven vanuit het standpunt van de 16^de -eeuwse protagonist of vanuit iemand van zijn omgeving. Hij hecht daarbij veel belang aan een zeer zorgvuldige woordkeuze.

Voor wie genoten heeft van ‘ Nicolaes Cleynaerts, christenhond tussen moslims ‘         beveelt Joris Tulkens het boek ‘ In de ban van Mohamed aan ‘. In dit boek presenteren Jan Papy en Joris Tulkens de Nederlandse vertaling van de meer dan zestig Latijnse brieven van Cleynaerts, de meeste vanuit Fez. Op basis van de lektuur ervan kan de lezer zich een oordeel vormen over de vraag of N.C., die Arabisch sprak, erin slaagde om de dialoog tussen Christenen en Moslims op gang te trekken.

3. De leden werden in het kader van de Gaston Durnez-viering uitgenodigd om te kiezen uit vier historische romans en het boek te lezen. 

Leden werden gegroepeerd per boek. Om het gesprek aan tafel te voeden  werden een aantal vragen aangereikt.

Als bijlage bij de mail met dit verslag wordt een korte inhoud van de boeken meegegeven.

De woordvoerder van de lezers van ‘ De bekeerlinge ‘ van Stefan Hertmans koppelt terug dat het concept van het boek best goed is. Het is een mooi verhaal. Over de methodiek of opbouw van het boek, waarbij het traject van de schrijver vervlochten is met het tragisch levensverhaal van de voorname christelijke vrouw, is hij eerder sceptisch. Plaatst de schrijver zichzelf niet te veel in de kijker?

Is het boek van Thomas Rosenboom ‘ Publieke werken ‘ niet meer een roman? Is dit verhaal werkelijk gebaseerd op historische feiten? Het verhaal speelt zich af in Amsterdam en Drenthe.  Het toch wel hoogmoedig karakter van de neven wordt mooi uitgepuurd in een barokke taal, die wat bevreemdend overkomt. Het verhaal is wat tragikomisch, maar meeslepend. Gelukkig eindigt het verhaal goed voor de veenbewoners die betere oorden opzochten in Amerika.

‘ De draaischijf ‘ van Tom Lanoye spreekt boekdelen over de periode waarin het verhaal zich afspeelt. Wat enigszins beperkend is, is de visie vanuit de Ik-vorm waarin de roman geschreven is. En dan nog vanuit het graf! Je kunt het geen oorlogsroman noemen, maar een boek over een bevlogen man. Hij collaboreert als het moet, de liefde voor het theater en voor zijn partner zijn de triggers voor de vele stappen die hij zet.

De meerwaarde van dit boek is dat de collaboratie voelbaar wordt gemaakt. Of het echt een historische roman is gebaseerd op historisch geverifieerde feiten wordt betwijfeld. Het beeld van de beschreven tijd is adequaat. Het is de focus die de schrijver legt. Het is het verhaal van de schrijver.

Collaboratie, liefde voor toneel en verwanten zijn menselijke thema’s die hun relevantie behouden. 

De figuur van Nicolaes Cleynaerts is interessant. Hij deed immers revolutionaire dingen voor zijn tijd. Zoals het gebruik van dialogen bij het aanleren van de Griekse taal. Daardoor ontwikkelde hij een vernieuwende didactiek. Zoals ook het leren en aanleren van het Arabisch en de discussie met moslims aan te gaan over de volgens hem kleine verschillen tussen de Islam en het Christendom.  Na het lezen van het boek van Joris Tulkens ‘ Nicolaes Cleynaerts, christenhond tussen moslims ‘ rijst de vraag waarom deze humanist niet meer wereldbekendheid heeft.

Voor N.C. was het belangrijk om de taal en de godsdienst te leren en aldus de moslimwereld beter te begrijpen en vreedzaam te kunnen bekeren.

Dit boek wordt beoordeeld als zijnde een historische roman. De geschiedenis wordt toegankelijk gemaakt. De schrijver construeert een representatief beeld.

Tot slot voegt Joris Tulkens toe dat hij zichzelf in tegenstelling tot Hertmans niet in beeld brengt. Deze laatste wil dat de lezer weet hoeveel werk er kruipt in het schrijven van een historische roman.

Joris Tulkens prijst de afdeling voor haar inzet voor de literatuur en geeft mee dat er een laatste boek op komst is over de verdrijving van de Joden uit Spanje.

4. Volgende vergaderingen en evenementen:

28.04.23: toneel Gezin Van Paemel door SKaGeN (123 inschrijvingen). Eerste deel van de 60-jarige viering van de afdeling Heerlickheyt. De avond wordt afgesloten met een receptie.

21.10.23: Tweede deel 60-jarige viering. Een gevarieerd programma werd uitgewerkt om er een echt feest van te maken.

25.05.23 ( ! is vierde donderdag ): Nadia Nsayi politicologe, auteur en medewerker in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika over kolonisatie, dekolonisatie en restitutie.

Zaterdag 17.06.23: busuitstap naar Leiden:

07.45u samenkomst 

08.00u vertrek met de bus. Tijdens de busreis vertelt Rogier over de mooie stad.

10.00u koffie en plaspauze 

11.00u boottocht langs de historische gebouwen

12.30u lunch in het Hortus Grand Café met leden van de afdeling Leiden.

14.00u rondleiding in Hortus botanicus Leiden.

15.00u Museum De Lakenhal met tijdelijke tentoonstellingen en permanente collectie.

17.00u vrij rondwandelen

18.00u terug naar Mechelen

23.05.23: Prince-academie met als thema macht en tegenmacht in de reeks over de rechtstaat. Koen Geens, oud-minister van Justitie en Financiën, Ernst Hirsch Ballin, oud-minister van Justitie en Binnenlandse Zaken en Frank Judo, gewestpresident, vormen het panel. 

Van 29.04 tot 11.06.23 loopt er een tentoonstelling ‘ Door de stad gedragen ‘ in de crypte van de Hanswijkbasiliek n.a.v. 750 jaar Hanswijkprocessie. De toegang is gratis. Wim Husken is de curator.

Van 22.04 tot 07.05.23 presenteert het Festival Van Vlaanderen Lunalia. Marc De Geyter is de voorzitter van de organisatie. Elk lid kreeg een folder waarin het rijk aanbod van culturele evenementen wordt toegelicht.

5. Na die mooie avond in de hoge, maar niet droge Salons Van Dijck weten we één ding zeker: tussen historische feiten (en de geschiedenis begint elke seconde opnieuw) en fictie ligt een onmetelijk werkveld van nog te schrijven boeken…