Wat is eigenlijk een taalfout?

In zijn boek Het geheime leven van taalfouten gaat Marten van der Meulen diep in op iets waar heel wat mensen zich bijzonder druk over kunnen maken. Alleen maakt hij er zich niet druk over. Hij bekijkt als wetenschapper hoe taalfouten ontstaan en waarom ze standhouden, ondanks de vaak striemende kritiek van taaladviseurs en taaladviesboeken.
 

Taalfouten en taalnormen, daarover ging het proefschrift, waarop Marten van der Meulen begin vorig jaar promoveerde. Het geheime leven van taalfouten is daar een gepopulariseerde bewerking van. In ruim 350 pagina’s gaat hij in op fundamentele vragen. Wat is nu eigenlijk een taalfout? Van wie is de taal en wie mag dus bepalen of iets fout is of niet? Hoe verhoudt de taalwetenschap zich tot de taaladvisering? Hoeveel macht heeft een woordenboek als de Dikke Van Dale (officieel: Groot Woordenboek van de Nederlandse Taal)? Waarop baseren taaladviseurs hun advies?
 

Groter als

Hij bespreekt ook – voor velen – heikele kwesties als groter als/dan, een heel/hele goede morgen en ik geef hen/hun een boek. Als ik daar iets over mag verklappen: als je een heel precieze taalgebruiker bent, kunnen je haren weleens rechtop gaan staan bij het lezen van dit boek. Maar als je het mij, als gewezen taaladviseur van de VRT, vraagt: Marten van der Meulen heeft gelijk.

Taaladvieswebsites

Het kan niet anders of ik heb dit boek gelezen als taaladviseur. Hoewel het uitgebreid op vele kwesties ingaat, mis ik iets. De auteur schrijft in zijn inleiding dat hij zich voor zijn onderzoek en voor dit boek beperkt heeft tot taaladviesboeken uit Nederland. Dat is jammer, want daardoor komen in dit boek de taaladviesbronnen die vandaag het meest gebruikt worden, niet aan bod: de taaladvieswebsites van Onze Taal, Team Taaladvies en Taaladvies.net. Juist voor die bronnen geldt de kritiek niet die voor heel wat taaladviesboeken wél geldt: dat de schrijvers hun persoonlijke mening voorstellen als de enige juiste mening.
 

Vlaamse lezer

Doordat de auteur zich beperkt heeft tot Nederlandse publicaties, mist een Vlaamse lezer toch heel wat. Namen die elke Vlaming bekend in de oren klinken, zoals P.C. Paardekooper, Joos Florquin en Marc Galle, zijn in dit boek niet te vinden. Ook de discussie over waar de taalnorm voor Vlamingen ligt, ontbreekt. De auteur noemt het zelf jammer dat hij het taaladvies in een Vlaamse context maar af en toe langs laat komen.
 

Prettige stijl

Laat dat u niet tegenhouden om het boek te lezen. Marten van der Heuvel is erin geslaagd in een bijzonder prettige stijl elke geïnteresseerde lezer genuanceerd te laten nadenken over iets waar we elke dag gebruik van maken: onze taal. Misschien maakt zo’n lezer zich achteraf wat minder druk over fouten, maar raakt hij net zoals de auteur gefascineerd door de mechanismen die achter de taalfouten schuilgaan.
 

Ruud Hendrickx
Voormalig taaladviseur van de VRT

Het geheime leven van taalfouten is uitgegeven door Sterck & De Vreese en kost 27,90 euro.

Terug naar de PrincEzine (op de website)? Klik hier.