Gedicht van de maand: de Lierse levensgenieter Pallieter

In het gedicht van deze maand staat het woord 'Pallieter' centraal. In Vlaanderen behoeft deze term in Princekringen weinig toelichting. In Nederland is dat wellicht anders. "Pallieter is een streekroman van de Vlaamse schrijver/dichter Felix Timmermans, gepubliceerd in 1916. De roman is vernoemd naar zijn hoofdpersonage Pallieter, een levensgenieter die leeft onder het motto 'pluk de dag'. Het boek vertelt het verhaal van de levenslustige Pallieter die met zijn huishoudster Charlot in het idyllische Lier woont." Aldus wikipedia. Dit als achtergrond bij de twee – misschien zelfs drie - gedichten van deze maand.
 

Elk lid van de Orde behoort tot een afdeling. Elke afdeling maakt deel uit van een gewest. De gewesten Schelde-Dommel en Schelde-Mark zijn zustergewesten. Concreet houdt dit onder andere in dat elk van de beide gewestpresidenten deelneemt aan de gewestraad van het zustergewest. Zo leerde ik Marianne van Scherpenzeel, erg actief bij Schelde-Mark en op dit moment redactielid van PrincEzine, kennen. Toen zij mij vroeg om voor deze PrincEzine een gedicht te kiezen, heb ik meteen toegezegd dat te doen.

Daarbij had ik initieel drie opties voor ogen:

1. Het gedicht Vogels, vissen dat Ingmar Heytze bij het begin van de eerste corona-lockdown in Nederland in maart 2020 schreef voor Eén Vandaag (NOS).

2. Het gedicht Hunkeren om weer samen te zijn, door de luisteraars van Radio 2 samengesteld, dat Martine Tanghe op gedichtendag 2021 voorlas. Daarbij hoopte ik stiekem iets over de Grote Prijs Jan Wauters te kunnen vertellen.

3. Een gedicht van Felix Timmermans, die zo innig is verbonden met Lier.

Na overleg met leden van de afdeling Lier vielen deze opties weg. De eerste vanwege de link met corona, waarvan iedereen inmiddels zijn of haar buik vol heeft, net als inzake afstandsschaamte en ellebooggroeten. De tweede optie verviel vanwege de inhoud van de tekst, die niet waardig genoeg werd geacht. Bij Timmermans, ten slotte, werd het Liers chauvinisme verdrongen door 'een overvloed aan te religieus geïnspireerde tekst'.

Desondanks adviseerde men mij de band met Felix Timmermans niet los te laten. Na wat zoekwerk kwam ik terecht bij een tekst die werd geschreven door Albert Weijman en die als titel Pallieter draagt. Hij schreef het ter gelegenheid van een kennismaking met Ramses Shaffy.
 

Pallieter

De nacht is vroeg gekomen,
vrienden gaan uiteen.
Het leven is niet langer licht,
angst dringt om me heen.

Er is niemand meer gebleven,
dan een stille stem die zegt,
doorleven heeft niet langer zin,
een ketting heeft je vastgelegd.

Dag Pallieter, kleine man,
ik zie je lopen door de regen,
door de mist van ons bestaan,
langs grijze, natte wegen.

Ik weet niet hoe ik verder moet,
ik ben een zwerver zonder naam.
Doelloos vlieg ik door mijn kooi,
zonder uitzicht, zonder raam.

Dag Pallieter, grote man,
je stem zegt in ons hart:
Sta op, begin opnieuw,
het leven is niet zwart.

Ja Pallieter, vrije vogel,
trek de ketting van mijn poot.
Open onze kooi en schreeuw:
VLIEG, en leef weer groot!
 

De auteur meldde me nog het volgde:

"Het is 1997. Hartje Amsterdam, Studio Amstel.
De honderdste uitzending van VPRO's Nachtzusters.
Live om middernacht. Jij bent de hoofdgast Ramses.
Je loopt nog moeilijk na een operatie en dus
blijf je na de uitzending gewoon aan tafel zitten.
Je bent onrustig en geïrriteerd totdat je
een fles wijn en sigaretten krijgt aangereikt.
Het is twee uur geworden en je komt bij me zitten.
We praten over Osho en over Krishnamurti.
Over het mysterie dat leven heet.
Het is drie uur en stil geworden.
De mensen zijn gaan slapen.
Ineens zit je weer achter de vleugel.
Je improviseert en dan zing je voor ons
'Het is stil in Amsterdam'.
Op de juiste plaats, op de juiste tijd.In de juiste stemming.
We drinken nog een laatste glas samen.
Het is ochtend geworden.
Bedankt Ramses voor wat je wilde vertellen.
Aan mij, aan ons allen."
 

Beelden

Lier dweept graag met Pallieter. Zo staan er in de stad twee beelden van Pallieter: eentje van Jan Keustermans en een tweede van Pierre Van Eester. Vanuit mijn huis zie ik een beeld van Pallieter en Marieke op een paard. Zelfs een wandelroute en een bier zijn naar Pallieter vernoemd. In 2016 mochten de inwoners van Lier een naam kiezen voor een tunnel die aan de stadsring werd aangelegd. Het werd… u raadt het al… de Pallietertunnel.

Tot slot wens ik nog een kortgedicht van Richard Minne uit 1955 toe te voegen. U zal wel begrijpen waarom:

Elk melkt wat hij kan
Pallieter melkt de dag.
Ik melk de koe.
 

Met veel Princegroeten,

Carlo Heylen
Lid van de afdeling Lier
Gewestpresident van Schelde-Dommel

Voor het aprilgedicht is genomineerd: Nelly Maes, lid van de afdeling Hulst.