Prof. Ria Laenen over "De oorlog in Oekraïne: wat drijft het Kremlin?"

Het was een heerlijke warme zomeravond toen we op vrijdag 8 september, buiten het apéritief kregen bij onze eerst Princeavond van het nieuwe seizoen.
Wie niet beter weet, zou denken dat er een kleine ‘coup’ plaats had gevonden in het nieuwe bestuur, maar natuurlijk is niets minder waar. In goede samenspraak opende Karin de vergadering in afwezigheid van onze voorzitter Jan, aangezien hij door enkele vrienden weggekaapt was voor een wandelweekend in het land van koning Charles.

Gastvrouw Karin leidde ons voortreffelijk door de avond heen.

Na het lezen van de keure werd het jaarprogramma voorgesteld, en werden een aantal mooie initiatieven van onze Princeleden in de kijker geplaatst: 

• Luc nodigt iedereen uit voor het 65ste seizoen van theater Elckerlyck. Met De Wraak van lfigenia, Nora en Koningin Lear zitten we bij drie topproducties uit het klassieke repertoire, maar in een origineel, fris kleedje.
• Inge nodigt iedereen uit op Klassiek op Woensdag, met als eerste concert toppianiste Klára Würtz met de Goldberg Variaties op woensdag 25 oktober in de O-L-Vrouwekerk in Vosselaar
• Piet nodigt iedereen uit op zijn Wagner lezingen in de Warande in Turnhout 

Maar vanavond stond er Rusland en Oekraine op het programma. Professor Ria Laenen begon haar verhaal met cijfers die de gruwel van de oorlog tastbaar maken (en waarschijnlijk onderschatting zijn): 120,000 Russische soldaten en 70,000 Oekraïense soldaten zijn gestorven, 14,000 deporteerde kinderen, duizenden burgerslachtoffer en vastgestelde oorlogsmisdaden (massagraven, verkrachtingen, …). Met een tweetal foto’s die ze naast elkaar projecteerde, toonde Ria ook de pijnlijke gelijkenis tussen de loopgravenoorlog in Oekraïne en WOI: "Als je de beelden in zwart-wit zet, kunnen ze uit '14-'18 komen."

Daarna bracht de spreekster ook kort de frontlinie in kaart maar ze wilde geen verhaal geven als oorlogsverslaggever. Haar betoog wilde vooral uitleggen dat de oorlog niet uit de lucht kwam vallen en dat de oorlog ook niet stopt als Poetin er morgen niet meer is. Al sinds 1990 claimt Rusland “exclusieve invloed” op “het nabije buitenland.” Dit werd geïllustreerd met de geschiedenis van 9 jaar onrusten in Oekraïne, te beginnen bij de Majdanrevolutie, over de annexatie van de Krim en het neerhalen van het Nederlandse vliegtuig, tot het binnenvallen in Oekraïne op 24 februari 2022. De oorlog gaat dan ook niet (alleen) over het veroveren van gebied, maar het doel is vooral Oekraïne binnen invloedssfeer van Rusland te brengen en te houden. 

Met fotobeelden van ontmoetingen van de Russische leiders vroeger en Poetin nu, illustreerde prof Ria Laenen ook zeer goed dat de relatie tussen Rusland en het Westen al heel lang bekoeld is, en Rusland steeds meer toenadering zoekt met landen die zich ook niet aangesloten voelen bij het westerse blok van voornamelijk USA en Europa. 

Prof Ria Laenen legde ook de Russische retoriek over “hun gevecht tegen neo-nazi’s” zeer goed uit.  Doordat Poetin de Oekraïners als nazi’s neerzet, wordt de invasie gepresenteerd als een voortzetting van het gevecht tegen het kwaad. Zo hoopt Poetin waarschijnlijk de Russische trots over de zege in de Tweede Wereldoorlog om te zetten in steun voor zijn invasie van Oekraïne. De oorlog in Oekraïne kan dus ook verklaard worden als een actie van Poetin om de aandacht af te leiden van de interne problemen in Rusland (ongelijkheid en armoede) en het neerzetten van Rusland als een grootmacht. 

De voordracht eindigde met 3 zeer goede vragen van ons Princepubliek waarna prof Laenen met haar antwoorden aantoonde dat ze volledig onderlegd is in de materie en haar spreekbeurt maar een topje van de ijsberg van haar kennis is. 

Karin poneerde de vraag of de lectuur van het boek ‘Het lied van ooievaar en dromedaris’ van Anjet Daanje (Libris Literatuur Prijs 2023) de goede keuze is. Hilde Opgenhaffen vond het alvast een fantastisch boek. Oproep bij deze of er nog enthousiastelingen voor deze keuze dan wel niet in de club zitten.

Karin sloot de vergadering af. Enerzijds beladen met de complexiteit van de oorlog in Oekraïne, anderzijds gelukkig omwille van het weerzien, keerden we terug naar huis.