Ons Vlaamse tuinverleden en Erasmus

Zeer toepasselijk na de kerstperiode, vond onze eerste vergadering plaats in de Schuur van den Eyck. Na een toost op de nieuwjaarswensen, verwelkomde Jan ons warm samenzijn in deze koude dagen. Speciale welkom aan senior Piet van Leuven die ons verblijdde met zijn aanwezigheid. 

Die andere Piet (Lamberts-VA) had ook weer niet stil gezeten: met bewondering kondigde onze voorzitter het uitbrengen aan, van 3 nieuwe afleveringen van de podcast over Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner. Een echte aanrader! https://app.springcast.fm/podcast/der-ring-des-nibelungen-1

Culinair werden we verwend met een zeebaars in witte wijn saus, gevolgd door hertenkalf met wintergroenten en een peertje. En het smaakte heerlijk.

Mijn maiden speech startte in ‘den botaniek’ in Antwerpen bij het standbeeld van Peeter van Coudenberghe. Deze apotheker en botanicus legde in de 16^de eeuw in Antwerpen één van de eerste botanische tuinen van Europa aan. In deze tuin van ongeveer 2 hectare groot verzamelde hij meer dan 600 verschillende plantensoorten, inlandse maar ook uit Zuid-Europa en uit de nieuw ontdekte streken: Amerika en Afrika. Botanica was in die periode één van de belangrijkste wetenschappelijke disciplines met onze botanische driespan als absolute wereldtop: we stonden even stil bij Dodoens, Clusius en Lobelius. De tuincultuur bloeide als nooit tevoren tegen een achtergrond van welvaart en stabiliteit, maar met de 80- jarige oorlog keerde het tij en veel ging verloren in onze gewesten. De tijdslijn nadien leert ons dat het adagium van ons Vlaamse tuinverleden er één is van vallen en opstaan. We illustreerden de pieken uit de periode van Albrecht en Isabella, de nieuwe bloei onder Karel van Lotharingen en die uit de korte Hollandse periode begin 19^de eeuw. Spijtig genoeg werden deze perioden afgewisseld door oorlog en vernieling. Gelukkig stonden recent, opnieuw enkele belangrijke figuren op, om Vlaanderen terug een plaats op de wereldkaart van de tuincultuur te geven; we denken aan Bas Smets en Erik Dhont, en ook aan Paul Deroose en  aan Jacques Wirtz, die zoals sommigen zich zullen herinneren, een voordracht gegeven heeft in onze club in de jaren ’90.

Een tuin inspireert ook tot poëzie. 

Ik koos voor deze van Dick Hillenius:

Een tuin is meer dan er staat

de groei van vroeger

groei die komen gaat

Wandelen in een tuin

is dwalen in een ruim geheugen,

alles heeft herkomst

verre plekken die herinnerd blijven

banden met vrienden

sommigen dood maar hier onsterfelijk

jaarringen

de tuin ben jij

En toen gebeurde het; de man met de mantel, de muts en het boek wandelde binnen: Erasmus was in ons midden!

Voorafgaand luisterden we naar een introductie van onze senior Robert Stouthuysen. De start van het leven van Erasmus was allesbehalve evident: bastaard zoon van een man die koos voor priesterschap na vals bericht van ouders over gestorven lief; op vroege leeftijd wees geworden en zo opnieuw verstrengeld in klooster en religie. MAAR intelligentie en spitsvondigheid werkten bevrijdend…

Erasmus bereikte Kasterlee met de bus. Veel is veranderd, en ook weer niet. Het Leuvense stadhuis had hij onmiddellijk herkend, in Antwerpen was hij de jonge Peeter van Coudenberghe tegengekomen. Vrij snel moest hij vaststellen dat zijn ‘Lof de Zotheid’ nog steeds zeer actueel is. 

In dit meesterwerk van Erasmus is Vrouw Dwaasheid aan het woord. In deze monoloog hekelt zij de waanzin van de wereld en de waanzin van de mensen én hun leiders. Dankzij de combinatie van scherpe satire en veel humor kon Erasmus zijn waarheid verkondigen, zonder evenwel vervolgd te worden voor smaad aan de toen heersende macht.

Op zijn meesterlijke wijze bracht Luc Huygens deze theatermonoloog tot leven. Opnieuw waanden we ons weer even in die 16^de eeuw en werden we ingewijd in de geheimen van de zotheid en nog meer in Erasmus’ kritische benadering van zijn én onze maatschappij. Dank u Luc!

Aangezien onze volgende vergadering pas doorgaat op 23 februari (twin met Taxandria) is het misschien een idee om deze tijdspanne te breken met de voorstelling Koningin Lear op vrijdag 9 februari om 20.15u in het ‘Hofpoortteater Elckerlijc’. Reserveren graag op www.elckerlijc.com .

Dankzij het commerciële talent van Ann Minten vlogen op het einde van de avond de partituren van ‘Lof der Zotheid’ de deur uit (opbrengst gaat naar Elckerlijc), waarna we met Erasmus in de hand huiswaarts reden.

Peter Braet, secretaris