Afdelingsvergadering

1.Terugblik op Het Gezin van Paemel

De voorzitter blikte even terug op het eerste luik van de viering 60 jaar Heerlickheyt Mechelen: de privé vertoning van het toneelstuk Het Gezin van Paemel van Cyriel Buysse door Theatercollectief SkaGeN met Valentijn Dhaenens.

Er was ruime deelname van leden en partners en de doelstelling om een mooie groep relevante genodigden erbij te hebben werd gerealiseerd. We hadden in Theater nona een volle zaal.

Het toneelstuk, gebracht met een technisch wonderbaarlijke creativiteit, werd bijzonder gesmaakt.

Op de aansluitende receptie kregen we redevoeringen van Gewestpresident Frank Judo en voorzitter Bernard Sintobin, die beiden de geschiedenis van 60 jaar Orde van den Prince in Mechelen belichtten. Ook vie-president Ruud Hagenouw was aanwezig. De feestbrochure 60 jaar werd voorgesteld en verdeeld.

Herman Candries werd beloond voor zijn 50 jaar lidmaatschap met een oorkonde van de Orde van den Prince.

Al wie bijdroeg aan de organisatie werd bedankt. Tot slot werd een fotoreportage getoond gerealiseerd door Samira Essiaf.

2. Introductie Nadia Nsayi.

Nadia Nsayi is een Belgisch-Congolese politicologe, momenteel actief in het AfricaMuseum van Tervuren. In 2020 bracht zij haar eerte boek uit: ‘Dochter van de dekolonisatie’.

Voor haar betoog over de impact van de kolonisatie in Congo vertrekt zij vanuit haar levensverhaal als kleindochter van een blanke koloniaal en dochter van een metis en een Congolese vrouw die als kind in België belandde en er zowel in het Frans als in het Nederlands school kon lopen.

Als politicologe heeft ze zich verdiept in de impact van de kolonisatie, zowel in Congo als in België.

In haar referaat spreekt ze achtereenvolgens over de Belgische kolonisatie, de koloniale erfenissen en over de actuele discussie over ‘dekoloniseren’.

Ze benadrukt dat de Belgische kolonisatie bekeken wordt als een beschavingsproject maar ook als onderdrukking. Dat laatste uitte zich in imperialisme, kapitalisme, terrorisme en racisme. Ze maakte duidelijk dat er ook veel verzet was, hierbij vallen de namen van Lumumba en Panda Fernana.

De koloniale erfenis heeft veel gezichten: publiek eerbetoon (straatnamen, standbeelden), beeldvorming (AfricaMuseum, onderwijs, ontwikkelingssamenwerking), roofkunst, racisme en de diaspora.

Het dekoloniseringsproces ziet zij als een vorm van herstel:

• Erkennen van kolonialisme als onrechtvaardig systeem (spijt/excuses, parlementaire commissie)
• Doorbreken van Europese/Westerse superioriteit
• Herverdelen van macht
• Streven naar gelijkwaardig burgerschap/partnerschap
• Bouwen aan diverse en rechtvaardige samenleving/wereld

Hierbij zoomt zij in op mogelijke concrete acties.

In haar betoog legde zij twee bijzondere accenten

 dat het handelen en spreken van elke mens altijd de invloed draagt van het eigen familieverhaal

 dat zij met haar publieke optredens wil bijdragen aan het bespreekbaar maken/houden van die gevoelige thema’s maar in deze streeft naar werdzijds begrip en nuance in de argumentatie, weg van slogans en polarisatie.

Tijdens het debat kwamen de volgende topics aan bod.

1. Er is veel aandacht voor de kritiek op de kolonisator maar wat met de verantwoordelijkheid van de Congolose leiders?

2. Moeten we ook niet erkennen dat de kolonisator of in ieder geval de individuele kolonisten ook veel goeds gedaan?

3. Is wat China doet geen vorm van neokolonialisme?

4. Waarom steeds spreken/klagen over het verleden? Zou men niet beter focussen op de enorme mogelijkheden van Congo en hoe die te ontwikkelen ten gunste van de bevolking?

5. Kan Congo op een zinvolle manier omgaan met de rstitutie van roofkunst?

Nadia Nsaye gaf aan dat zij in haar benadering kiest om niet te focussen op de individuen (met heel veel goedmenende kolonisten maar ook anderen) maar wel op de systemen van kolonisatie. Excuses zijn niet aan de orde als het gaat om de toenmalige of de huidige Belgen wel als we kijken naar de impact van de kolonisatie op de lokale bevolking, toen en nu.

De zwakte van de politieke structuren is een gedeelde verantwoordelijkheid: van de Congolese leiders maar ook van de internationale gemeenschap die Congo al decennialang ‘gebruikt’ in het geopolitieke spel. Zij hekelt ook de inconsequentie van de internationale gemeenschap waarbij de niet-verkozen president Tshisekedi toch erkend wordt en de agressie van Ruanda in Oost-Congo getolereerd wordt, beide vanuit een houding van ‘realpolitik’.

Positieve acties gericht op een economische heropleving van Congo kunnen maar slagen als de oorlog in Oost-Congo eindigt en als er een stabiel en legitiem democratisch leiderschap aanwezig is. Laat ons ook focussen op de uitbouw van een middenklasse in Congo en op de uitbouw van democratische structuren van onder uit.

De meest pragmatische benadering van roofkunst ziet zij in juridische restitutie zonder per se fysieke teruggave na te streven.

De vergadering was enthousiast over het helder en evenwichtig betoog van Nadia Nsayi al beseft iedereen dat structurele oplossingen voor Congo niet voor de nabije toekomst zijn.

3. Volgende vergaderingen en evenementen:

Zaterdag 17.06.23: culturele uitstap naar Leiden.

Zaterdag 12.08.2023: zomeraperitief bij Fons en Roos Peeters. De uitnodiging volgt.

22.09.23: werkvergadering, start van het werkjaar 2023-24 (zonder partners)

21.10.23: Tweede deel 60-jarige viering. Een gevarieerd programma werd uitgewerkt om er een echt feest van te maken.

4. NT&C

Maarten Rombouts, docent hedendaags Nederlands van de Vakgroep Nederlandse taal- en cultuurkunde van de Universiteit van Zagreb is aanwezig op onze vergadering.

Hij geeft een korte toelichting over de vakgroep en kijkt uit naar de samenwerking met de Orde van den Prince, Heerlickheyt Mechelen. 

5. Rony Smets verzorgt de ‘koffieklets’ en verrast met een Kaaiman-column van Koen Meulenaere over de kleurrijke figuur van filosoof, ethicus, klassiek filoloog en scepticus Etienne Vermeersch.