Afdelingsvergadering

Artificiële intelligentie en taal

Terugblik

I. 21.03.2024, niet alleen het prille begin van de lente, maar ook de frisse start en installatie van 2 nieuwe leden. Frank Hellemans, peter van Frédéric De Vries, ziet hem als een verrijking voor de afdeling en dit niet alleen omwille van zijn jeugdige leeftijd. Rogier Chorus, peter van Elfi Hermans, is ervan overtuigd dat de kunde om de monumenten in Mechelen gaaf te houden haar tot een sterkhouder van de afdeling zal maken. Leden met dergelijke inspirerende curricula verzekeren de toekomst van de Orde, die maar kan leven dankzij de leden merkt Frank Judo, gewestpresident, fijntjes op.    Na het voorlezen van de Keure legden Elfi en Frédéric de belofte af en werden ze welkom geheten door de gewestpresident die hen op hun plichten wees en hoopte dat ze veel aanwezig zouden zijn en de geest van de Orde uitdragen.

II. Wie is Walter Daelemans? Hij studeerde Germaanse filologie en psycholinguistiek aan de universiteiten van Antwerpen en Leuven. In 1984 trok hij naar de Radboud Universiteit in Nijmegen. Als onderzoeksassistent werkte hij in een groep die toen een pioniersrol speelde in de Nederlandse taaltechnologie. Na zijn legerdienst werd hij medewerker van het laboratorium voor artificiële intelligentie van pionier Luc Steels aan de VUB. In die periode begon hij al te werken in de richting van wat nu in het centrum van de belangstelling staat: machine learning technieken. In 1989 werd hij lector in ‘Computational Linguistics’ op de faculteit voor taal en literatuur aan de Universiteit van Tilburg. Sinds 1999 is Walter Daelemans professor in de computerlinguïstiek aan de Universiteit Antwerpen. Hij onderwijst er Computational Linguistics en Artificiële Intelligentie. Hij is er ook directeur van het onderzoekscentrum ‘Computational Linguistics and Psycholinguistics Research Center’. In 2003 werd hij verkozen tot Fellow van het European Coordinating Committee for Artificial Intelligence voor zijn invloedrijke bijdrages op het gebied van artificiële intelligentie en zijn diensten aan de European Artificial Intelligence Committee. Zelf omschrijft hij zijn onderzoeksgebied als volgt: wij bouwen computermodellen gericht op het leren en begrijpen van taal. Het lange termijn doel is te begrijpen hoe mensen taal verwerven en gebruiken en computers en robots in staat stellen om hetzelfde te doen. Stilaan werd ons duidelijk wat hij bedoelt met de titel van zijn betoog ‘ ChatGPT: een filosofische zombie in de grot van Plato ‘. Hij was de geknipte persoon om ons wegwijs te maken in het boeiende veld van artificiële intelligentie en taal.    

Zijn conclusie is alvast dat ChatGPT intelligent en taalvaardig is, maar intenties, opinies en bewustzijn mist wat essentiële ingrediënten zijn van de menselijke creativiteit.                                    

III. Aan de mail waarmee het verslag werd verstuurd is ook de zeer uitgebreide PPT gehecht die ook de volledige presentatie van professor Daelemans bevat.

IV. Vragen en bedenkingen

-AI vereist grote rekenkracht en dus grote computerparken. Waar zitten die systemen en

wat zijn de veiligheidsrisico’s die hieraan verbonden zijn?

Uiteraard zit er nogal wat in de USA maar intussen zitten ze overal verspreid in de wereld, van Brazilië tot Finland. Maar in essentie is het een cloud-gebaseerd systeem waar de fysieke infrastructuur er eigenlijk niet zoveel toe doet. Volgens WD blijven de systemen beheersbaar.

-Die rekenkracht resulteert in een enorm energieverbruik: is dat geen rem op de verdere

ontwikkeling van AI?

Dat klopt, al verbleekt het energieverbruik van AI bij dat van bvb. de Bitcoin.

Er loopt heel veel onderzoek naar vereenvoudiging van het machine learning proces:

ingrepen in de richting van het verkorten van de gebruikte code blijken slechts een geringe impact te hebben op de kwaliteit van de output en dankzij de verdere groei van de rekenkracht worden die foutjes weggewist. Verder onderzoek zal met zekerheid nog verdere vereenvoudigingen en energiebesparingen mogelijk maken.

-Welke ideologie, wereldbeeld zit er in/achter ChatGPT? De kwestie van de ‘cultutal bias’.

ChatGTP werd ontwikkeld in West-Californië en heeft dus een bias richting Amerikaans links-liberaal denken. Weet echter dat de leerfase van het systeem om economische redenen uitgevoerd werd door Kenianen en dat die bias er de facto ook in zit.

Er zijn of komen uiteraard steeds meer systemen uit andere delen van de wereld: Europa

(Mistral), China (daar zal ook een bias in zitten maar een hele andere).

Slide 21 van de presentatie gaat hierop in. Er wordt steeds meer werk gemaakt van verfijning van de systemen via (a) in context leren, (b) prompt engineering, (c) alignering (= menselijke feedback) en (d) eigen data.

Dat laatste is belangrijk: organisaties, bedrijven, universiteiten, enz. zullen in de toekomst het systeem kunnen voeden/aanvullen met eigen data zodat de output neutraler en van betere kwaliteit wordt.

-Wat is de impact van ChatGTP op het (hoger) onderwijs?

Universiteit Antwerpen heeft de keuze gemaakt om AI te omarmen. De studenten moeten eerst expert in AI worden om later winsten te boeken. Voor de professoren is het aanvankelijk meer werk maar het biedt ook comfort, ze kunnen bijvoorbeeld geen huiswerk meer geven. De examens gebeuren met computer en open boek maar zonder internetverbinding. 

-ChatGTP lijkt sterk in een zakelijke taalomgeving maar schiet tekort op het domein

van kunst, literatuur, poëzie. Verdere investeringen in de computerlinguïstiek zullen aan deze tekortkomingen tegemoetkomen.

-Er gebeuren nog veel fouten bij het genereren van teksten. Moeten ze niet vooraf gemarkeerd worden, bijvoorbeeld poëzie. Markers horen niet thuis in het  concept van ‘large language machinelearning’. De steeds performantere iteraties zullen gaandeweg de output verfijnen. De lezer zal sowieso altijd kritisch moeten blijven. 

V.  Jaarprogramma 23-24. Zie voorbereidende PPT.

-18.04.2024 Gaston Durnez-viering. Dit wordt een open vergadering met als thema ‘ de Rederijkers ‘. Je kan mensen uitnodigen die interesse hebben voor dit thema of die interesse hebben voor de OvdP. Er kunnen nog mensen bij. Van de gelegenheid werd gebruik gemaakt om de vrienden van de afdeling Brussel uit te nodigen.

Leden en kandidaat-leden schrijven zich in op de gebruikelijke wijze via de secretaris.

Genodigden schrijven zich in via het algemeen mailadres vermeld op de opgestelde uitnodigingsmail en betalen 60 Euro.

-16.05.2024 Dirk De Schutter over het begrip ‘ Vrijheid ‘.  Het essay in Noord en Zuid was de inspiratiebron voor de keuze van deze spreker.

-Zaterdag 22.06.2024 culturele uitstap naar het Zuidwesten van Brussel met afsluitend een diner rond 18u.

-Zondag 11.08.2024 Zomerreceptie bij Fons en Roos.

-Een nieuwe reeks van de Prince-Academie vangt aan op maandag 25.03. Deze keer is het thema tolerantie de rode draad van de lezingen.

VI. Niemand minder dan de voorzitter van de afdeling Brussel, Maurice van Stiphout, sloot de avond af met het ‘ kletsje rond de koffie ‘.

Als man afkomstig uit Nederland merkte hij fijntjes op dat een klets aldaar een praatzieke vrouw is. 

Hij dankte voor de ontvangst en de keuze van de interessante spreker en uitte zijn erkentelijkheid voor al wat de gewestpresident zonder morren deed en doet. Ook hij heette de 2 nieuwe leden welkom en nodigde ons uit voor een vergadering in Brussel.

Hij richtte een woord van troost aan de leden en haalde daarvoor inspiratie uit de biografie van James Murray ( 1837-1915 ). Reeds in 1898 gebruikte Murray ‘ Hooligan ‘.

Is het dan zo slecht gesteld met onze tijd?

Een activiteit georganiseerd door: 

De afdeling Mechelen werd opgericht in 1963 en behoort tot het gewest Brabant-West dat volgende afdelingen groepeert:

Kort

Plaats: 
Salons Van Dijck, Mechelen
Wanneer: 
donderdag, 21 maart, 2024 - 19:00
Beschrijving: 

Walter Daelemans, professor Artificiële Intelligentie en Natuurlijke Taalverwerking aan de Universiteit Antwerpen  zal ons een update geven  over de stand van zaken met betrekking tot artificiële intelligentie en zal in deze focussen op de relatie tussen AI en taal

Voor deze vergadering worden de leden van afdeling Brussel uitgenodigd.

Spreker: 
Walter Daelemans
Over de deelname: 
26 leden 2 kandidaat-leden 23 leden van afdeling Brussel